Rozwój mowy przebiega bardzo indywidualnie. W drugim roku życia następuje intensywny skok możliwości komunikowania się za pomocą mowy czynnej. Początkowo, w okresie poniemowlęcym maluszek umie wypowiedzieć kilka prostych słów. Słowa te zbudowane są z sylab otwartych, czyli takich, które kończą się samogłoską. Potrafi wypowiedzieć ich kilka po sobie. Ma dużo większy zasób słów rozumianych, które wypowiadają dorośli. Uważnie słucha i chętnie powtarza za nimi nowe sylaby i słowa.
W drugim roku życia dzieci przechodzą tzw. okres mowy swoistej. Tworzą własne nazwy. Słowa wypowiadają z wygodnymi dla siebie zniekształceniami. Czasem tylko mama może zrozumieć malca. Mówią często z charakterystycznym zmiękczeniem, wynikającym z możliwości motorycznych aparatu mowy.
Ilość używanych słów jest uzależniona od indywidualnych doświadczeń dziecka. Im bardziej stymulujące środowisko w tym zakresie, tym bogatszy zasób słów.
Dwulatek chętnie nazwie i wskaże członków rodziny: mama, tata, babcia, dziadek, ciocia, wujek, imiona bliskich osób oraz pan, pani.
Nazwie swoje części ciała: oko, nos ucho, buzia, ręka, noga, głowa, pupa, brzuch.
W zależności od doświadczeń nazwie i wskaże zwierzęta: kot, pies, koń, kura, ptak, koza, świnia, baran, lew, małpa, słoń, żaba. Wciąż chętnie będzie nazywał te zwierzęta poprzez onomatopeje, czyli wyrazy dźwiękonaśladowcze. Krowa to będzie „muu”, kot – „miauu”, baran – „be ee”, żaba – „kum, kum”.
Po zasobie słów określających pokarmy możemy domyślić się czy mamy do czynienia z niejadkiem, czy wręcz przeciwnie. Pojawi się wiele nowych słów określających ulubione jedzenie. Dwulatek umie poprosić o sok, mleko, chlebek, bułkę, kaszę, cukierka, czekoladkę, zupę, jabłko, banana, serek. Rozpozna i nazwie kawę i herbatę.
Nazywa swoje zabawki: miś, lala, piłka, auto, klocki, książeczka, bajka, wiaderko, łopatka, balon, kredki, klocki.
Sprzęty domowe, które są w otoczeniu maluszka znane są mu z nazwy. Należą do nich najczęściej: okno, stół, lampa, zegar, kocyk, poduszka, kubek, talerz, łyżka, telewizor.
Najszybciej opanowuje nazwy tych ubrań, których używa najczęściej. Dziewczynka z większą łatwością będzie mówić sukienka czy spódniczka. Nazwy innych części dziecięcej garderoby będą równie sprawnie wypowiadane przez obie płcie. Do najchętniej wypowiadanych słów z tej kategorii będą należały: bluzeczka, spodenki, buty, kurtka, czapka, szalik, rękawiczki, sweter, kapcie, majtki, koszulka, piżamka.
Dziecko w wieku dwóch lat ma sporo doświadczeń z otaczającego je środowiska poza domem. Potrafi nazwać: drzewo, spacer, plac zabaw, rower, autu, autobus, samolot, pociąg, dom, sklep, ulica, dzień, noc, deszcz, śnieg, dym, słońce.
Ma spory zasób przymiotników. Potrafi powiedzieć: mały, duży, dobry, zły lub ” be”, zimny, ciepły, gorący lub “sii”, czysty, brudny, chory, ładny, brzydki lub “be”. Potrafi używać przysłówków: bobrze, źle, ładnie, brzydko, ciepło, zimno, szybko, powoli.
Dobrze posługuje się czasownikami, które pozwalają mu osiągnąć swoje cele. Sprawnie wypowiada: daj, pić, jeść, spać, jechać, chodź, kupić, mieć, myć, kąpać się, sikać, siedzieć, bawić się, rysować układać, latać, mówić, płakać, całować, biegać, upaść, boleć.
Przyimki najczęściej występują w swoistym brzmieniu – “a”. Oto krótki słowniczek: „a mamy” – dla mamy, „a górę” – na górę, „a domu” – do domu. Spójnik „i” jest stosowany prawidłowo tak jak i partykuła „nie”.
Dziecko posługuje się liczebnikami: jeden, dwa, trzy. Chętnie liczy na konkretach utrwalając sobie coraz większą ilość nowych słów.
Rodzice mogą wspierać rozwój języka dziecka poprzez mówienie do niego, uważne słuchanie i reagowanie na jego komunikaty. Wspólne czytanie bajek jest znakomitą metodą na poszerzanie słownictwa małego dziecka.
źródło:
- Jagoda Cieszyńska, Marta Korendo; Wczesna interwencja terapeutyczna; Kraków, 2018
Najnowsze komentarze