Zazwyczaj małe dziecko bardzo szybko przyswaja sobie nowy język. Jeśli mieszka z rodzicami polskojęzycznymi albo chociaż z jednym z takich rodziców poza Polską, naturalnie wchodzi w system językowy społeczności, w której aktualnie przebywa.
Rodzice są bardzo dumni z postępów w rozwoju nowego języka u swoich pociech. Mam na myśli nie tylko umiejętność mówienia, ale również rozumienie słyszanej mowy.
Czy nauka dwóch języków jednocześnie nie utrudnia rozwoju mowy?
Nie ma dowodów na to, by dwujęzyczność zaburzała rozwój mowy, nawet w przypadku dzieci z problemami logopedycznymi.
Należy przyjąć odpowiednią strategię wprowadzania swojego dziecka do dwóch lub więcej systemów językowych. Oboje rodzice powinni świadomie i konsekwentnie realizować obrany cel.
Czy dziecko poradzi sobie z obowiązującym językiem w nowym kraju?
Taką obawę czasem przeżywają rodzice na emigracji. Bywa to często podyktowane własnymi trudnymi doświadczeniami w tym zakresie. Dziecko uczy się szybciej od dorosłego, również języków.
W jakim języku rozmawiać z dzieckiem w domu?
W pierwszych latach życia dziecka najkorzystniej jest, gdy rodzice zwracają się do dziecka w swoim ojczystym języku. Są dwa powody:
- Język ojczysty jest najbardziej naturalnym sposobem komunikacji. Posługując się tym językiem rodzic może najpełniej wyrazić siebie, przekazać dziecku najdrobniejsze niuanse emocjonalne, być w pełnym kontakcie ze swoim maluszkiem. To pozwala dziecku budować poczucie tożsamości, samoakceptacji, poczucia wartości, sprzyja prawidłowemu rozwojowi psychicznemu społecznemu i intelektualnemu.
- W pierwszych latach życia dziecko powinno przyswoić maksymalnie duży zasób języka dziedziczonego, ponieważ wraz z rozpoczęciem systemowej edukacji w danym kraju okazji do naturalnego rozwoju języka dziedziczonego będzie mniej.
Specjaliści badający zjawisko dwujęzyczności wskazują, że znajomość języka dziedziczonego na dobrym poziomie jest niezbędna do sprawnego przyswajania języka dominującego w kraju zamieszkania.
Rodzice w domu powinni zwracać się do dziecka w języku, w którym czują się najpewniej i najswobodniej. Ta zasada dotyczy również wielojęzyczności. Przykład: Mama Polka, tata Hiszpan i zdecydują się zamieszkać w Kanadzie. Oficjalnym językiem w Kanadzie jest angielski i francuski. Każdy z rodziców powinien zwracać się do dziecka w swoim ojczystym języku. Zasada dotyczy również dziadków i innych krewnych.
Stałe mieszanie języków przez rodzica w warunkach domowych z małym dzieckiem nie sprzyja dwujęzyczności i wielojęzyczności.
W jakim języku zwracać się do dziecka w sytuacjach poza domem?
W sytuacjach, w których dziecko wraz z rodzicami znajduje się w grupie ludzi np. anglojęzycznych, dorośli powinni używać angielskich komunikatów do maluszka. W ten sposób uczy się w warunkach naturalnych przechodzenia z jednego systemu językowego na drugi. Wdraża się również w dobrą zasadę towarzyską, polegającą na tym, że wszyscy starają się rozmawiać w języku wspólnym dla osób obecnych na spotkaniu.
Jeśli dziecko daje do zrozumienia, że potrzebuje komunikatu takiego jak w domu, że należy zaspokoić tę potrzebę. Komfort emocjonalny sprzyja otwartości na uczenie się.
Uczestnictwo w zajęciach grupowych, których głównym celem jest np. edukacyjna zabawa, jest doskonałą okazją do kontaktu z nowym językiem na dziecięcym poziomie. Maluszki często uczą się tam piosenek i wierszyków z pokazywaniem. Mają okazję słyszeć poprawnie artykułowany nowy język. W wielu krajach można znaleźć analogiczne zajęcia prowadzone w języku polskim. Będzie to doskonała okazja do wspierania języka dziedziczonego.
Oglądanie bajek w różnych językach może być źródłem nowych słówek. Należy uważać na tę metodę, bo łatwo wciąga dziecko i rodzica. W za dużej ilości przyniesie więcej złego, niż dobrego.
Kiedy dziecko zaczyna sprawnie mówić, będzie wplatać obce słowa w rozmowie z rodzicami. Nie należy karać za to, tylko podpowiedzieć wersję polską. Dzieci chętnie bawią się językiem. Wymyślają nowe słówka, przekręcają znane a dwujęzyczne maluchy, dla zabawy, będą mieszały wyrażenia i zwroty.
Przychodzą momenty, kiedy dzieci odmawiają mówienia w języku ojczystym w domowych rozmowach. Nie należy tym się zrażać. Taki bunt zwykle mija. Dla utrzymania dwujęzyczności należy zwracać się do młodego człowieka w ojczystym języku, mimo że odpowiada w oficjalnym danego kraju.
Okres przedszkolny i szkolny to intensywny czas rozwoju języka lokalnej społeczności. Dla utrzymania dwujęzyczności warto zapewnić stały kontakt z językiem dziedziczonym przez udział w imprezach i zajęciach organizowanych przez polonijne ośrodki, kontakt z kuzynami, wizyty w kraju rodzinnym rodziców, kontakt z polskim kinem, książką, teatrem, muzyką itp.
Wychowanie dziecka dwujęzycznego to duże wyzwanie dla rodziców. Wiąże się z poświęceniem, cierpliwością, konsekwencją i zdobywaniem aktualnej wiedzy w tym zakresie.
Utrzymanie i kultywowanie języka są jednym z podstawowych praw człowieka. Znajduje to swoje odzwierciedlenie w dokumentach ONZ, UNESCO, Rady Europy, Parlamentu Europejskiego. Kraje członkowskie UE powinny promować naukę języka i kultury kraju pochodzenia dzieci emigrantów. Rozporządzenie (77/486/EEC) stanowi podstawę wielu dyrektyw w tym zakresie i obowiązuje na terenie całej Unii Europejskiej.
źródło:
Anna Martowicz; Dwujęzyczność w pytaniach i odpowiedziach; APPLA Edynburg; 2015http://www.podarujdzieckujezyk.org/
Najnowsze komentarze