W dniu, kiedy zaczyna się szkoła a nawet jeszcze wcześniej, sprawność grafomotoryczna staje się bardzo ważna. Prawidłowe trzymanie kredki, ołówka, pisaka, flamastra, pędzla – przez fachowców zwane narzędziem pisarskim, jest konieczne do zdobywania wielu sprawności, nie tylko pisania, rysowania czy malowania.
Płynność i precyzyjność ruchów dłoni jest niezbędna w wielu czynnościach pozaszkolnych: obsługa skomplikowanych maszyn i urządzeń, gra na instrumentach muzycznych, taniec, zamierzony dotyk bliskiej osoby i wiele innych.
Sprawność motoryczna dłoni zależy od prawidłowego napięcia mięśni w całym organizmie i od wypracowanych nawyków ruchowych.
Usprawnianie grafomotoryczne rozpoczyna się od wzmacniania mięśni brzucha i grzbietu.
Od najwcześniejszych lat należy zawracać uwagę na prawidłowe ustawienie miednicy. Aby to osiągnąć, należy zadbać o dobrą kondycję mięśni brzucha i grzbietu. Uwaga na siad „W”!
Warto włączać do repertuaru zabaw dziecięcych ruch, który wzmacnia mięśnie brzucha oraz rozciąga i wzmacnia mięśnie grzbietu. Taki efekt da większość dziecięcych zabaw i gier ruchowych, piosenki z pokazywaniem, a nawet codzienne baraszkowanie z rodzeństwem czy rodzicami. Korzystne są zabawy w turlanie, pływanie na sucho, rysowanie nogami po ścianie, balansowanie na dużej piłce lub wałku, oporowanie ciałem – dziecko jest skałą (W. Scherborne), przenoszenie zabawki z jednej strony na drugą w leżeniu na plecach.
Przygotowując rączkę dziecka do pisania należy pamiętać o ćwiczeniach rozmachowych.
Co to są ćwiczenia rozmachowe?
Są to aktywności, które angażują staw barkowy do działania w jak największym zakresie, w spontanicznej aktywności. To jest np. zabawa „Pokaż, jaki jesteś duży”, „Pokaż, jak wysoko leci samolot”, ‘Jak kręci się śmigło samolotu”. Zadbajcie, żeby dzieci miały takie doświadczenia jak, odkurzanie, zamiatanie, zasłanianie i odsłanianie firanek czy zasłonek, rozpakowywanie z papieru dużych prezentów, zdzieranie dużych papierów np. ze ściany, rysowanie i malowanie na dużych płaszczyznach różnymi narzędziami malarskimi również dłońmi. Inne propozycje zabaw, które pomagają usprawnić całą rękę to: taniec z szarfami, kółkami, piłkami, kręcenie kołem hula-hop na ręce, aniołki na śniegu, zabawy piłką plażową, łapanie motyli do siatki (motyle mogą być papierowe lub zrobione z piórek), twister, zabawy z chustą animacyjną i inne zabawy zaczerpnięte z programu Weroniki Sherborne
Do sprawnego pisania przygotowują ćwiczenia manualne.
Co to są ćwiczenia manualne?
Są to wszystkie aktywności dłoni i palców. Ważną rolę odgrywa ruch nadgarstka. Z najmłodszymi dziećmi można bawić się w pokazywanie i nazywanie części ciała, robienie pa,pa!, rzucanie i łapanie piłeczki, woreczka, pluszaka, budowle z drewnianych klocków. Małe dzieci chętnie bawią się w przesypywanie piasku, kaszy, ryżu. Lubią przelewać do różnych naczyń wodę, kisiel, budyń.
Starszym maluchom można zaproponować zabawę w owijanie papierem toaletowym różnych części ciała, zabawę w łapki, czesanie włosów. Sprawność nadgarstka i dłoni uzyskamy przez zabawy masami plastycznymi, układanie drobnych zabawek na swoim miejscu, myciem ręcznym naczyń, ręcznym praniem, wycieraniem kurzu czy składaniem ubrań. Atrakcyjne są zabawy w przeciąganie liny, wbijanki, przybijanki z użyciem młotka, malowanie palcami.
Jakie wybrać zabawy manipulacyjne?
Zabawy manipulacyjne ćwiczą precyzyjne ruchy dłoni i palców oraz pozwalają ukształtować prawidłowy chwyt pisarski.
Przytoczę zaledwie kilka propozycji zabaw manipulacyjnych.
Zapraszam do kontaktu poprzez komentarz pod wpisem. Zainteresowanym chętnie podam inne propozycje takich zabaw.
Najczęściej stosowane zabawy ćwiczące sprawność manipulacyjną dłoni to: układnie puzzli, stemplowanie, wycinanie, rysowanie, malowanie, kalkowanie, kolorowanie, lepienie z mas plastycznych figurek zwierząt, budowli, naczyń, gra na instrumentach, gotowanie, zabawa spinaczami, zabawy paluszkowe do śpiewanek i wierszyków, teatr cieni, ozdabianie pisanek, pudełek, strojów lalek, zabawy w role – przygotowanie posiłku, robienie makijażu lalkom, załadowywanie drobnego ładunku do małych samochodzików.
Po odpowiedniej porcji takich zabaw i ćwiczeń przyjdzie czas, że rączka dziecka będzie gotowa do sprawnego pisania.
Zachęcam do przeczytania wpisu o rozwoju umiejętności chwytania w okresie niemowlęcym: “Jak chwyta dziecko w pierwszym roku życia”
Sukces wynikający z umiejętności grafomotorycznych będzie motywował dziecko do rozwijania kolejnych szkolnych umiejętności.
źródło:
Klaudia Piotrowska Madej, Agnieszka Żychowicz, Smart Hand Model, Gdańsk 2017
Katarzyna Gromelska, Terapia reki i zaburzeń motoryki małej; materiały szkoleniowe, Warszawa; 2016
foto: Pexels
Najnowsze komentarze