Co to jest błąd?
Błąd to inaczej pomyłka, złe albo niewłaściwe postępowanie niezgodne z obowiązującymi normami.
Mam wrażenie, że taka definicja wzięta ze słownika języka polskiego tyczy się bardziej osób dorosłych, niż dzieci.
Czy pojęcie błąd nie jest pewnym nadużyciem w stosunku do dziecięcych zachowań?
Dziecięce pomyłki mogą pojawiać się w sytuacjach zadaniowych, które są powyżej możliwości rozwojowych maluchów. Małe dzieci, w szczególności poniżej drugiego roku życia, nie rozumieją zjawiska przyczyny i skutku. Ich działania są spontaniczne. Efekt jest nieplanowany. Świadomość błędu nie istnieje w małych główkach. Pojęcie błędu jest dość abstrakcyjne i nawet starsze dzieci mogą mieć problem ze zrozumieniem, że efekty ich działań to pomyłka. Upewnij się, że Twoje dziecko zna i rozumie, wymagania i granice, które mu postawiłeś.
Zachowania dzieci, które dorośli odczytują jako niewłaściwe, mogą być zakamuflowaną, często nieuświadomioną, komunikacją w stronę dorosłego. Dziecko, które ma niezaspokojoną potrzebę bezpieczeństwa, przynależności i być może jeszcze kilku innych, będzie manifestować swoje odczucia niewłaściwym zachowaniem. Często takie dzieci określa się jako „uwagowe”. Błędy popełniane przez dziecko powinny skłonić rodzica do większej koncentracji na nim.
Częste pomyłki, błędy mogą przydarzać się dziecku, które jest w trybie stresu. Jego zdolności umysłowe są jakby zablokowane ze względu fizjologię tego stanu. Rządzi wtedy mózg gadzi, który aktywuje mechanizm walki, ucieczki lub zamrożenia. Mózg racjonalny, działa poniżej swoich możliwości. Jest to mechanizm niezależny od woli dziecka, bo ta powiązana jest ze świadomością, która, w takim momencie nie działa prawidłowo.
Jak reagować na błędy dziecka?
Po pierwsze i najważniejsze zachować spokój i własną równowagę emocjonalną.
Należy zastanowić się, jaka może być przyczyna niewłaściwego postępowania. Być może jedna wyżej wymienionych.
Trzeba rozpoznać i wyeliminować stresory lub je ograniczyć.
Spróbować nawiązać kontakt z dzieckiem. W sytuacji silnego pobudzenia może być to trudne. Dajcie sobie czas.
Z empatią, szacunkiem i bez oceniania daj wsparcie dziecku. Ono może być nieświadome swojego błędu. Jeśli jest świadome, to taka sytuacji może być dla niego źródłem dodatkowego stresu. Kara za błąd w takim momencie tylko eskaluje stres i związanie z nim pobudzenie.
Warto dotrzeć w spokojnej rozmowie do zakamuflowanej informacji, która być może miała być w ten sposób wyrażona.
Nie osądzaj dziecka, tylko jego działanie. Zrób to bardzo wyraźnie.
Sprawdź, czy zadanie dziecka, którego nie udało się wykonać poprawnie, było z jego strefy najbliższego rozwoju.
Błędy to doskonała okazji, by porozmawiać o ich wartości. Tak, błędy są wartością!
Powtórzę slogan:” Błędy popełnia każdy”. Perfekcjonizm może być niezdrowy i niszczyć życie.
Błędy powinny być źródłem refleksji i nauki, a nie wstydu, upokorzenia, frustracji czy zniechęcenia.
Potknięcia dziecka są doskonałym narzędziem dla rodziców do wspierania jego rozwoju. Zrozumienie przyczyn i obranie strategii do niepopełnienia ich w nowych sytuacjach jest progresem.
Konstruktywne podejście do życiowych pomyłek otwiera drogę do rozwoju dla każdego. Ta zasada może być zastosowana na każdym etapie życia.
Źródła:
Stuart Shanker; Teresa Barker; Self-Reg; Warszawa 2016
Jane Nelsen; Pozytywna dyscyplina; Warszawa 2015
Najnowsze komentarze