Trudności z koncentracją uwagi są dość powszechnym zjawiskiem. Środowisko zewnętrzne oraz własne zasoby często sprzyjają zaburzeniom uwagi.
Umiejętność skupienia się na danym przedmiocie lub zjawisku oraz podjęcie działania, żeby osiągnąć zamierzone cele jest potrzebna nie tylko dzieciom. W życiu dorosłym bywa wyznacznikiem jakości życia i zadowolenia. Zaniedbania w tym zakresie z dzieciństwa przenoszą się na życie dojrzałe i mogą przejawiać się w sferze zawodowej społecznej lub rodzinnej. Mogą utrudniać rozwój osobisty.
Każdą umiejętność można rozwijać i doskonalić.
Trenując koncentrację uwagi u dziecka warto uświadomić sobie, że niektóre inne umiejętności będą działały stymulująco na sprawność skupiania uwagi.
1. Umiejętność słuchania
Bycie dobrym słuchaczem wymaga skoncentrowania się na nadawcy komunikatu. Jeśli ktoś jest myślami w innych miejscach, jego głowę zaprzątają jakieś osobiste sprawy, nie będzie w stanie dokładnie wysłuchać rozmówcy. Koncentracja uwagi aktywuje się mimo woli, jeśli jesteśmy w poprawnej relacji komunikacyjnej. Dziecko uczy się przez naśladowanie. Jeśli chcesz wiedzieć jakie są cechy dobrego słuchacza, czytaj tutaj.
2. Umiejętność czekania
Cierpliwość, czekanie na upragniony efekt wiąże się umiejętnością radzenia sobie ze stresem. Według Daniela Golemana zdolność odkładania na później zaspokojenia swoich potrzeb zwiększa potencjał inteligencji emocjonalnej, która przekłada się na osiąganie sukcesów w różnych dziedzinach życia. Eksperyment Waltera Mischela zwany „Testem cukierków”, być może nie był badaniem pozbawionym błędów, daje jednak do myślenia. Jeśli jesteś ciekawy, poczytaj tutaj.
3. Umiejętność utrzymywania porządku
Każdy rodzic wie, ile wysiłku musi włożyć, żeby nauczyć dziecko utrzymywania porządku wokół siebie. Dbanie o porządek, odkładanie przedmiotów na odpowiednie miejsca odbywa się przy znacznym zaangażowaniu uwagi dziecka. Inaczej się nie da. Jak wdrożyć dziecko do utrzymywania porządku przeczytaj tutaj.
4. Umiejętność opowiadania
Rozwijanie fantazji poprzez opowiadanie o jej wytworach świetnie ćwiczy koncentrację uwagi. Dziecko snując jakiś wątek myślami chce połączyć wszystkie elementy w całość. Skupia się na wymyślonej przez siebie historii. Opowiadanie wysłuchanych lub obejrzanych bajek również skłania malucha do skupiania uwagi na przekazywanych treściach.
5. Systematyczność
Systematyczność jest wewnętrzną dyscypliną, która wymaga własnego świadomego udziału do jej zrealizowania. Zanim dziecko uwewnętrzni tę cechę, warto, żeby miało szansę doświadczać systematyczności jako rutyny. To tworzy nawyk, który sprzyja osiąganiu celów. Tworzenie nawyku leży po stronie rodziców.
6. Umiejętność radzenia sobie z porażką
Ta umiejętność wymaga samoświadomości, rozumienia emocji i mechanizmów jakie nimi rządzą. Umiejętność zarządzania emocjami buduje się w długim procesie rozwojowym. Rodzice powinni z dużą dozą empatii wspierać dziecko w rozwoju emocjonalnym. Radzenie sobie z porażką wymaga podjęcia wielu procesów myślowych, przy których koncentracja uwagi jest niezbędna.
7. Umiejętność doprowadzania zadania do końca
Ta zdolność wymaga dużej cierpliwości, odporności na stres związanym z monotonią i wysiłkiem. Radzenie sobie z odraczaniem gratyfikacji i wiara we własne siły budują zdolność doprowadzania zadania do końca. Nikogo nie trzeba przekonywać, że ta zdolność jest wielce pożądaną w życiu. Ćwiczenie tej umiejętności wpływa korzystnie na koncentrację uwagi.
Im większa sprawność w wymienionych wyżej umiejętnościach, tym lepsza koncentracja uwagi. Mamy tu do czynienia z reakcją zwrotną, bo im sprawniejsza uwaga, tym łatwiej o ważne życiowo kompetencje.
Źródło:
Iwona Czaj-Chudyba; Jak rozwijać zdolności dziecka?; WSiP; Warszwa 2009
Jarosław Kordziński; Nauczyciel, trener, coach; Warszawa 2013
Robert J. MacKenzie; Kiedy pozwolić? Kiedy Zabronić?; Sopot 2016
Najnowsze komentarze