Do tego wpisu skłoniła mnie reakcja w mediach społecznościowych na cytat Petera Sellersa „Najważniejsza rzecz w życiu to rodzina. Najpierw ta, w której się urodziłeś, później ta, którą sam stworzyłeś.”
Mimo, że postać autora jest dość kontrowersyjna, to brzmienie tego cytatu jest mi bliskie. Uważam, że rodzina, ta bazowa i następne, które tworzymy są bardzo ważne. Ważne, nie znaczy idealne. Wszystko co dzieje się w tych mikro społecznościach ma ogromny wpływ, korzystny lub nie, na wszystkich jej członków.
Z reakcji moich odbiorców wyłonił się obraz rodziny jako przestrzeni, w której człowiek doświadcza wiele złego. Miłe skojarzenia były raczej w mniejszości. Zasępiłam się nad refleksjami z tego zdarzenia.
Pierwszy mój wniosek był pozytywny. Ludzie nie mają oporów, by pisać o swoich przykrych doświadczeniach. Potrafią nazywać rzeczy po imieniu. Jeśli wiemy co nam szkodzi, to łatwiej sobie możemy pomóc.
Drugi wniosek był smutny. Nie potrafiłam znaleźć odpowiedzi na pytanie: w czym zawodzi rodzina, mimo, że wszyscy starają się pełnić swoje role w rodzinie najlepiej, jak to jest możliwe.
Czyżby rodzina nie spełniała swoich funkcji?
W literaturze fachowej można znaleźć wiele definicji rodziny i opisów jej funkcji.
Wybrałam wieloaspektową klasyfikację funkcji rodziny, którą podaje Krystyna Ostrowska.
Wymienia pięć głównych funkcji rodziny.
Funkcja prokreacyjna
Rodzina jest najkorzystniejszym miejscem dla narodzin i rozwoju dziecka. Osoby pozostające w silnym związku emocjonalnym, mające autorytet i prestiż społeczny są najlepszymi modelami dla wzrastającego człowieka.
Funkcja socjalizacyjna
W rodzinie dziecko poznaje społeczne mechanizmy: normy, wartości, wzorce zachowań. Dzieje się to poprzez modelowanie, czyli obserwację zachowań innych osób w rodzinie i skutków, które te zachowania powodują. Funkcja socjalizacyjna realizuje się przez stosowanie systemu nagród i kar. Ten system wymaga od rodziców wysokiej kultury pedagogicznej. W przeciwnym razie wyrządzi wiele szkód. Dziecko od około dwunastego roku życia zaczyna samodzielnie realizować funkcję socjalizacyjną w odniesieniu do siebie. Działa wtedy mechanizm uwewnętrznienia, czyli świadome zaangażowanie się w przyswojenie wartości i norm społecznych. Wejście młodego człowieka na poziom myślenia logiczno-abstrakcyjnego (J. Piaget) umożliwia ten proces.
Funkcja kulturotwórcza
Rodziny posiadają własne dziedzictwa kulturowe oraz funkcjonują w szerszym kontekście kultury. Przekazywanie i podtrzymywanie tradycji, zwyczajów oraz dbałość o kulturę życia codziennego, na przykład wystrój domu, znaki i symbole pielęgnowane w rodzinie, rytuały, realizują tę funkcję rodziny. W tym obszarze jest miejsce na kulturę duchową powiązaną z wyznawanymi wartościami.
Funkcja opiekuńczo-wychowawcza
Opieka nad dziećmi i stworzenie fundamentu do procesu wychowawczego oraz konsekwentne realizowanie go, to główny obraz tej funkcji. Opieka i wychowanie odbywa się każdego dnia w sposób świadomy, jak również w sposób nieuświadomiony. Ważna jest zdrowa proporcja w zaspokajaniu potrzeb materialnych, psychicznych i duchowych.
Funkcja wspomagania rozwoju osobowości
Ta funkcja bywa marginalizowana. Jest przecież niezwykle ważna, bo kształtuje główne struktury osobowości dziecka. Wzbogaca je o wiedzę o sobie i świecie. Kształtuje postawy wobec siebie i innych ludzi oraz zjawisk w otaczającym środowisku.
Funkcja wspomagania rozwoju moralno-religijnego
Funkcja ta realizuje się przez system nakazów i zakazów oraz zasad, które regulują życie rodzinne. Pierwszym wzorem takich zasad są rodzice. Wyznaczanie granic i wspieranie dziecka w umiejętności poruszanie się w ich obrębie jest ważnym zadaniem dla rodziców. Realizując tę funkcję nie należy zaniedbywać pozostałych.
Czy rodziny, w których urodziliśmy się zrealizowały swoje funkcje należycie?
Czy rodziny, które sami tworzymy funkcjonują zgodnie z przedstawioną wyżej koncepcją?
Pozostawiam was z tymi pytaniami.
Źródła:
Dybowska Ewa; Teoria systemowej pracy z rodziną; Kraków 2012
Ostrowska Krystyna.; W poszukiwaniu wartości. Ja – inni; Rubikon; Kraków 2012
http://cytaty24.com/peter-sellers-dzis-rzeczywista-glowa,4261/
Najnowsze komentarze