Integracja sensoryczna to sposób porządkowania informacji przez mózg, odbieranych przez zmysły. Pozwala człowiekowi na celowe działanie, właściwe reakcje organizmu, umożliwia również selekcję informacji i odwołuje się do wcześniejszych doświadczeń.
Oto główne zagrożenie dla prawidłowej integracji sensorycznej:
1. Czynniki prenatalne i okołoporodowe
- Problemy z ciążą – np. stres matki, niedobory pokarmowe, używki (alkohol, papierosy, narkotyki).
- Przedwczesny poród – wcześniactwo często związane z niedojrzałością układu nerwowego.
- Niedotlenienie okołoporodowe – może być przyczyną uszkodzenia mózgu i ograniczeń sensorycznych.
- Cesarskie cięcie – dzieci urodzone w ten sposób mogą mieć mniej bodźców proprioceptywnych niż te urodzone naturalnie.
2. Czynniki środowiskowe
- Brak odpowiednich stymulacji sensorycznej – dzieci odbierające mniej bodźców (dotyk, ruch, dźwięk, światło).
- Nadmierna ekspozycja na ekrany – zaburzona interakcja z bodźcami pochodzącymi z naturalnego środowiska i zmniejszająca ilość bodźców ruchowych.
- Mało zajęć – zabawa na świeżym powietrzu, wspinanie się, bieganie są kluczowe dla rozwoju sensoryki.
- Zbyt sterylne środowisko – unikanie brudu, dotykanie różnych faktur może ograniczać rozwój zmysłów.
3. Choroby i zaburzenia neurologiczne
- Zaburzenie ze spektrum autyzmu (ASD) – dzieci z autyzmem często mają nadwrażliwość lub niedowrażliwość sensoryczną.
- Mózgowe porażenie dziecięce – może przyczyniać się do zaburzeń w odbiorze i przetwarzaniu bodźców.
- Zespół nadpobudliwości psychoruchowej (ADHD) – problemy z koncentracją i specyfikacjami bodźców sensorycznych.
- Padaczka i inne skutki neurologiczne – mogą zaburzyć działanie układu nerwowego.
4. Czynniki psychologiczne
- Przewlekły stres i lęki – mogą powodować nadwrażliwość na bodźce (np. hałas, dotyk).
- Traumy i zaniedbanie – dzieci, które doświadczyły przemocy lub braku bliskości, mogą mieć trudności z rozumieniem i różnicowaniem bodźców sensorycznych.
5. Inne problemy zdrowotne
- Nieprawidłowa postawa ciała – może obejmować propriocepcję (czucie własnego ciała w przestrzeni).
- Wady wzroku i słuchu – ograniczają dostęp do bodźców i mogą wpływać na rozwój sensoryczny.
- Alergie i nietolerancje pokarmowe – np. nietolerancja glutenu lub laktozy może spowodować zapalenie, które pojawia się też w układzie nerwowym.
Wczesne wykrycie problemów i profesjonalna terapia może przeciwdziałać następstwom zaburzeń integracji sensorycznej. Jeśli masz wątpliwości co do integracji sensorycznej u twojego dziecka, warto skontaktować się z terapeutą SI.
Źródło:
Jean Ayres, Dziecko, a integracja sensoryczna, Gdańsk 2015
Integracja Sensoryczna, kwartalnik PSTIS, nr 3, 2018
Maria Borkowska, Kinga Wagh, Integracja sensoryczna na co dzień, Warszawa 2010
Maria Żebrowska, Psychologia rozwojowa dzieci i młodzieży, Warszawa 1986
Adam Bochenek , Michał Reicher, Anatomia człowieka t. IV, Warszawa, 2010
Dodaj komentarz