7 rzeczy, które może zrobić każdy rodzic
Przemoc rówieśnicza to temat, który wciąż bywa bagatelizowany — szczególnie jeśli przybiera formę „żartów”, wykluczania z grupy czy złośliwych komentarzy w internecie. Tymczasem dla dziecka to nie jest „drobnica”. To realne cierpienie, strach i samotność.
Co możesz zrobić jako rodzic, by chronić swoje dziecko i wspierać je, jeśli spotka się z przemocą?
1. Rozmawiaj codziennie — nie tylko „przy okazji”
Zainteresowanie życiem dziecka to najlepsza prewencja. Nie pytaj tylko o oceny. Pytaj:
- Z kim spędzało przerwy?
- Co było dziś najfajniejsze?
- Co było trudne?
- Kto jest dla niego miły? Kto nie?
Dziecko, które czuje się wysłuchane, łatwiej powie o problemach.
2. Naucz rozpoznawać granice i nazywać przemoc
Dzieci często nie wiedzą, że to, co je spotyka, to przemoc. Warto im o tym mówić:
- „Jeśli ktoś cię celowo zawstydza, to nie jest żart.”
- „Jeśli ktoś grozi, wyśmiewa lub cię bije — to nie jest normalne.”
- „Masz prawo powiedzieć STOP.”
3. Buduj w dziecku poczucie własnej wartości
Dziecko pewne siebie łatwiej stawia granice. Chwal nie tylko za sukcesy, ale też za wysiłek, odwagę i empatię. Ucz, że jest wartościowe niezależnie od ocen czy opinii innych.
4. Obserwuj zmiany w zachowaniu
Niepokojące sygnały:
- unikanie szkoły,
- bóle brzucha lub głowy przed lekcjami,
- wycofanie, płaczliwość, nagłe wybuchy złości,
- unikanie kontaktów z rówieśnikami,
- zmiany w apetycie lub śnie.
To może być wołanie o pomoc.
5. Reaguj — nigdy nie bagatelizuj
Jeśli dziecko mówi o przemocy, uwierz mu. Nigdy nie mów:
- „Przesadzasz.”
- „Nie przejmuj się, tak już jest.”
- „Odgryź się.”
Twoja reakcja pokazuje dziecku, czy warto ci ufać.
6. Współpracuj ze szkołą
Jeśli sytuacja dotyczy szkoły — kontaktuj się z wychowawcą, pedagogiem lub dyrekcją. W wielu przypadkach można wprowadzić działania naprawcze, zanim sprawa się zaogni.
7. Ucz asertywności i bezpiecznych reakcji
Dziecko powinno znać sposoby reagowania:
- jasne komunikaty: „Nie zgadzam się na to.”
- odejście z sytuacji,
- szukanie dorosłego wsparcia,
- ignorowanie prowokacji — jeśli to bezpieczne.
Nie zostawiaj dziecka samego z problemem
Najgorsze, co może usłyszeć dziecko doświadczające przemocy to: „Poradzisz sobie sam.”
Twoje wsparcie, obecność i reakcja mogą dać mu siłę, której samo w sobie jeszcze nie ma.
Pamiętaj — dziecko, które czuje, że ma w tobie sprzymierzeńca, łatwiej przejdzie przez trudne sytuacje.
Jeśli potrzebujesz wsparcia jako rodzic w tym zakresie, zapraszam do kontaktu.
Źródła:
- Abramczuk, K., & Ostrowska, A. (2017). Przemoc rówieśnicza. Uwarunkowania, przejawy i profilaktyka. Warszawa: Instytut Psychologii PAN.
- Grzelak, S. (2011). Przemoc rówieśnicza w szkole. Teoria, diagnoza, profilaktyka. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar.
- Danilewska, J. (2015). Agresja i przemoc wśród dzieci i młodzieży. Jak rozpoznawać, zapobiegać i interweniować. Warszawa: Difin.
- Olweus, D. (2007). Przemoc w szkole. Jak jej zapobiegać? Warszawa: Jacek Santorski & Co.
- Pisula, E., & Sikorska, I. (2019). Psychologia rozwoju człowieka. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
- Pyżalski, J. (2012). Agresja elektroniczna i cyberbullying jako nowe ryzykowne zachowania młodzieży. Kraków: Oficyna Wydawnicza „Impuls”.
- UNICEF Polska (2020). Przemoc rówieśnicza – jak ją rozpoznać i co można zrobić? Materiały edukacyjne UNICEF.
- Wójcik, M. (2018). Przemoc wśród dzieci i młodzieży. Rodzaje, przyczyny i skutki. Warszawa: Wydawnictwo Pedagogiczne.
Dodaj komentarz