Strefa najbliższego rozwoju to zagadnienie ważne i często niedoceniane w praktyce rodzicielskiej. Bliższe poznanie tego tematu może pomóc w stawianiu racjonalnych wymagań swojemu dziecku, wyeliminuje błędy rodzicielskie, uchroni wszystkich przed niepotrzebnymi frustracjami.
Według teorii Lwa Wygotskiego strefa najbliższego rozwoju to zadania, których dziecko nie potrafi za pierwszym razem wykonać samodzielnie, jednak jest w stanie je wykonać przy wsparciu osoby dorosłej. W tej strefie dziecko najlepiej zdobywa nową wiedzę i umiejętności. Rodzic obserwujący swoje dziecko wie, co ono jest w stanie zrobić samodzielnie, a do czego wymaga pomocy. Na koniec podam kilka sposobów wspierania rozwoju dziecka w strefie jego najbliższego rozwoju.
Pedagodzy, terapeuci i inni specjaliści pracujący z dziećmi potrzebują precyzyjnej diagnozy tej strefy, by móc stworzyć odpowiedni dla dziecka program indywidualnej pracy z nim. Profil psychoedukacyjny PEP-R, jest narzędziem diagnostycznym do określania strefy najbliższego rozwoju dziecka.
Test PEP-R powstał w Karolinie Północnej pod kierunkiem profesora Erica Schoplera i został sprawdzony pod względem rzetelności i trafności. Składa się z dwóch skali: skali rozwoju i skali zachowań. Skala rozwoju bada: naśladowanie, percepcję, motorykę małą i dużą, koordynację wzrokowo-ruchową, czynności poznawcze, komunikację i mowę czynną. Skala zachowań bada między innymi: reakcję na bodźce, umiejętność nawiązywania kontaktów, reakcje emocjonalne, zabawę i zainteresowanie przedmiotami.
Po zrealizowanym teście, rodzic otrzymuje wynik badania, który składa się z części opisowej i wykresu profilu obu skali. Diagnozowanie tą metodą odbywa się zwykle podczas dwóch spotkań. Dzieci chętnie uczestniczą w tym badaniu, ponieważ zabawki są materiałem diagnostycznym i nie ma presji czasowej. Większość prób w skali rozwoju jest zrozumiała nawet dla małych dzieci, bo nie wymaga mowy. Teoretycznie tą metodą można badać już starsze niemowlęta. W praktyce PEP-R najczęściej stosuje się do określania strefy najbliższego rozwoju u przedszkolaków.
Dzieci rozwijają się dynamicznie i w miarę pozyskiwania nowych sprawności i umiejętności strefa najbliższego rozwoju ciągle się poszerza i obejmuje nowe, coraz trudniejsze zadania.
Przedstawiam 6 porad, jak rodzic może pomóc rozszerzać strefę najbliższego rozwoju swojego dziecka oraz przykłady doskonalonych umiejętności tymi sposobami. Przykłady umiejętności są losowo wybrane z różnych etapów rozwojowych dziecka.
1. Demonstrujemy dziecku, jak należy rozwiązywać zadanie i obserwujemy, czy potrafi je wykonać
*cięcie nożyczkami
*obsługa urządzeń technicznych
*składnie ubranek
2. Zaczynamy rozwiązywać zadanie i prosimy dziecko, aby je dokończyło.
*wiązanie kokardki
*sznurowanie bucików
*nakrywanie do stołu
3. Polecamy dziecku rozwiązać zadanie wykraczające poza granice jego wieku rozwojowego we współpracy z innym, starszym dzieckiem lub rodzicem.
*układanie puzzli
*budowanie z kloców
*nauka wierszyków na pamięć
4. Wyjaśniamy dziecku zasadę rozwiązania zadania.
*zakładanie skarpetek
*nauka jazdy na rowerze
*nauka gier planszowych
5. Stawiamy dziecku naprowadzające pytania.
*wykonanie kompozycji plastycznej
*rozróżnianie kolorów
*rozróżnianie figur
6. Dzielimy zadania na części
*sprzątanie
*przygotowanie prostych potraw
*przygotowanie teatrzyku kukiełkowego
Zapraszam do dzielenia się w komentarzach swoimi doświadczeniami poszerzania strefy najbliższego rozwoju swojego dziecka.
Najnowsze komentarze