Opowiadanie lub czytanie bajek nierozerwalnie kojarz się z dzieciństwem. Od zarania dziejów rodzice, dziadkowie opowiadali, a w bardziej współczesnych czasach, również czytali bajki swoim podopiecznym.
Bajka to utwór literacki o charakterze moralistycznym. Treść przekazuje wartości etyczne w sposób dosłowny lub domyślny. Jest pisana prozą lub wierszem. Ma krótką zwartą budowę. Postacie występujące w utworze mają wyraźnie zaznaczone cechy. Często są to zwierzęta, zabawki, przedmioty, postacie fantastyczne, czasem rośliny.
W bajce wszystko potrafi ze sobą bezkolizyjnie działać: świat ludzi, zwierząt, roślin i fikcyjnych stworów. Niemalże wszystkie elementy fabuły są poddane animizacji, czyli ożywieniu oraz uosobieniu czyli nadaniu im cech ludzkich. Myślenie magiczne, animizacja, personifikacja są typowe dla dzieci między drugim a siódmym rokiem życia. Grupa maluszków w tym przedziale wiekowym jest szczególnie wdzięczna na odbiór bajek.
W bajce pojawia się wiele metafor. Obiekty i osoby przemieniają się w sposób spektakularny. Dziecko podąża myślami za fabułą bajki i uczy się kojarzyć przyczynę i skutek. Słuchanie bajek pozwala dziecku wychwycić pierwsze reguły moralne. Dobro zwycięża a zło jest ukarane.
Bajka pomaga małemu odbiorcy wejść w świat fantazji i poczuć emocje bohaterów. Rozbudza empatię. Czas spędzony z dziecięcą literaturą buduję piękną więź między małym słuchaczem a dorosłym. Zazwyczaj doskonale pamiętamy kto w dzieciństwie opowiadał lub czytał nam piękne historie. Takie wspomnienia budzą miłe i ciepłe przeżycia.
Terapeutyczna rola bajek
Bajka może relaksować.
Słuchając bajki dziecko może wizualizować pozytywne obrazy, które uspokajają i odprężają. W każdej chwili dziecko może wrócić myślami do bajkowego świata fantazji, na przykład: odcinając się od natrętnych przykrych myśli.
Bajka może być psychoedukacyjna.
Uczy dziecko rozumienia związków przyczynowo skutkowych między wydarzeniami i rodzącymi się w wyniku tego emocjami. Obrazuje inny sposób myślenia, inny punkt widzenia problemu. Oswaja z sytuacją zagrożenia i pokazuje wzory skutecznego działania. Racjonalizuje problem i może być zachętą do rozmowy o sytuacjach trudnych i emocjach, najpierw bohaterów a później własnych. Słuchanie bajek uczy rozumienia zachowań innych ludzi. Rozbudza zainteresowania wykraczające poza własną osobę. Wzbogaca język bierny i czynny. Prowokuje do zadawania pytań i poszukiwania odpowiedzi na nie.
Bajka może być psychoterapeutyczna.
Dostarcza wiedzy jak radzić sobie z trudnymi przeżyciami. Pokazuje różne sposoby rozwiązywania problemów. Redukuje nieprzyjemne napięcia emocjonalne, których dziecko doświadcza w swoim życiu. Mały słuchacz lub czytelnik ma możliwość kompensowania sobie niezaspokojonych potrzeb emocjonalnych. Utożsamiając się z bohaterem dziecko może wzmacniać poczucie własnej wartości. Uczy się pozytywnego myślenia i kształtowania dobrego nastroju. Bajka może odwrażliwiać, racjonalizować lęki, skłaniać do układania na poziomie dziecka indywidualnego planu rozwiązywania problemów.
Czytanie i słuchanie bajek wpływa pozytywnie na rozwój dziecka w wielu sferach jego życia.
źródła:
Joanna Gładyszewska-Cylulko; Wspomaganie rozwoju dzieci nieśmiałych poprzez wizualizację i inne techniki arteterapii; Kraków 2007
Lidia Cierpiałkowska; Helena Sęk; Psychologia kliniczna; Warszawa; 2019
Maria Molicka; Bajki terapeutyczne dla dzieci cz.1 i 2; Poznań 2002
Najnowsze komentarze